Uitgestelde bezuiniging gehandicaptenzorg: opluchting met een keerzijde

Uitgestelde bezuiniging gehandicaptenzorg: opluchting met een keerzijde

Op 25 juni 2025 besloot de Tweede Kamer de bezuiniging van € 88 miljoen op de gehandicaptenzorg voor 2026 controversieel te verklaren. Hierdoor kan de Tweede Kamer met een demissionair kabinet niet deze bezuiniging vanaf 2026 doorvoeren. Een positief nieuws moment voor de sector die al langer onder druk stond. Dat geeft lucht aan zorgorganisaties en cliënten. Tegelijkertijd blijven zorgen bestaan, want structurele kortingen en problemen in de sector blijven onverminderd aanwezig.

Brede Kamersteun, maar langetermijn reserves blijven

Het voorstel om de bezuiniging controversieel te verklaren werd ingediend door GL, PvdA en SP. Een ruime meerderheid steunde het, ondanks dat partijen zoals VVD, NSC, FvD en JA21 tegen stemden  Toch blijft de bezuiniging in de meerjarenbegroting staan voor de jaren na 2026, waarover opnieuw debat zal plaatsvinden rond de kabinetsformatie of begrotingsronden .

Bovendien staat deze week nog een besluit over een tweede bezuiniging van € 52 miljoen op de agenda—ook onderdeel van de structurele rijksbegroting .

Wat staat er (voorlopig) op het spel?

Volgens directeur Van Uum van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland kan doorgang van de bezuinigingen leiden tot:

• Verminderde zorgkwaliteit: minder aandacht per cliënt—minder zelfstandigheid, minder regelmaat in verzorging  ;
• Overbelasting van informele zorg: ouders en familie krijgen een zwaardere rol, terwijl medewerkers al op hun grenzen zitten
• Onderhouds tekorten: Sommige organisaties stellen noodzakelijk onderhoud uit om krappe budgetten te compenseren. “Als het dak lekt, staat goede zorg onder druk.”

Kortom: zelfs uitstel maakt het systeem kwetsbaar. Want de tekorten zijn structureel en het debat over bezuinigingen van ná 2026 blijft urgent.

Achtergrond: bredere financiële druk en eerdere uitstel

De bezuinigingsplannen maken deel uit van een groter pakket maatregelen binnen de Wet langdurige zorg (Wlz), bestaande uit:

• € 88 miljoen per jaar vanaf 2026 voor “behandeling”
• € 52 miljoen per jaar voor meerjarenafspraken
• € 17 miljoen sectorplan kosten, oplopend met digitaliseringskortingen tot € 265 miljoen in 2029

Vorig jaar werd al besloten om ingrepen met name voor 2025 uit te stellen; nu betreft het de eerstejaarskortingen van 2026. Maar uitstel is geen afstel en het biedt geen blijvende oplossing—de structurele financiële druk blijft bestaan.

Arbeidsmarkt en investeringen onder druk

Naast korte termijnbesparingen, betreuren zorgorganisaties dat investeringen in onder meer arbeidsmarktmaatregelen, digitalisering en opleidingsregelingen eveneens op de tocht staan:

• Bezuinigingen op regelingen die instroom van nieuwe professionals bevorderen, raken de al schaarse arbeidsmarkt harder;
• Digitalisering wordt mogelijk afgeremd: kosten en baten worden onevenwichtig belast door tariefkortingen ;
• Geplande investeringen in gebouwen, personeel en innovatie worden uitgesteld om tekorten te dekken .

De consequenties voor organisaties en personeel

Voor zorgmedewerkers betekent dit:

• Hogere werkdruk door minder middelen en personeel;
• Risico op emotionele uitputting als zorgkwaliteit afneemt.

Voor managers en bestuurders:

• Strategische dilemma’s: investeren in innovatie of blijven repareren;
• Zorgorganisaties lopen tegen grenzen aan in bedrijfsvoering en naleving van kwaliteitsnormen;
• Mogelijke reputatie-risico’s wanneer zorg naar regionaal niveau verslechtert.

Voor de raad van toezicht:

• Meer aandacht vereist voor financiële scenarioplanning en langetermijnrisico’s;
• Toezicht op zowel zorgkwaliteit als financiële duurzaamheid wordt urgenter.

Wat blijft nodig

Hoewel het besluit van 25 juni een opluchting is, zijn verdere stappen cruciaal:

1. Structurele verwijdering van bezuinigingen uit begroting
   Kamer en VGN roepen op tot volledige schrapping tijdens kabinetsformatie of voorjaarsnota .
2. Langetermijn financieringsplan met stabiliteit
   Een meerjarige financieringsbasis voorkomt dat zorgorganisaties telkens op de rem/trappen moeten.
3. Vernieuwende financieringsvormen
   Denk aan outcome-gericht contracteren oftewel resultaatgericht contracteren, investeringsbudgetten voor digitalisering, personeel en kwaliteitsverbetering.
4. Prioriteren van arbeidsmarkt- en innovatiebudgetten
   Zodat instroom, scholing en technologische ontwikkeling niet verwaarloosd worden.
5. Snel AZWA-akkoord afronden
   Het AZWA, of Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord, is een brede samenwerking tussen diverse partijen in de zorg en het welzijn, waaronder het ministerie van VWS, gemeenten en zorgaanbieders, moet snel afgerond. Want dan kunnen pas echt stappen worden ondernomen.

Dankzij de Kamer is de bezuiniging voor 2026 voorlopig van tafel, maar de structurele druk op de sector blijft. Uitstel is geen afstel, en de bredere bezuinigingsagenda—van meerjarenafspraken tot investeringsfondsen—blijft een concrete bedreiging voor zorgkwaliteit, personeelsdruk en innovatiekracht.

Voor bestuurders, managers en medewerkers is dit dé kans om beleid te versterken, investeringsfondsen veilig te stellen en te lobbyen voor financiële zekerheid. Alleen met een helder en duurzaam pad kan de gehandicaptenzorg blijven floreren en kwaliteit leveren aan cliënten die dat zo hard nodig hebben.

Wat vind jij van de bezuinigingen op de gehandicaptenzorg? Merk je hier de gevolgen van op de werkvloer? We horen graag wat jij hiervan vindt en waar jij de oplossingen ziet!

foto: pexels.com, Marcus Aurelius

Bronnen

1. VGN – Bezuiniging van 88 miljoen euro voor 2026 van tafel: https://www.vgn.nl/nieuws/bezuiniging-van-88-miljoen-euro-voor-2026-van-tafel
2. Skipr – Tweede Kamer wil vaart maken met AZWA: https://www.skipr.nl/nieuws/tweede-kamer-wil-vaart-maken-met-azwa/
3. Clientenraad.nl – https://www.clientenraad.nl/nieuws/geen-bezuiniging-van-88-miljoen-euro-op-de-gehandicaptenzorg-in-2026/?utm_source=chatgpt.com